Wykonywanie praw udziałowych i praw z akcji a prowadzenie działalności gospodarczej

Czy wykonywanie praw powstających na bazie uczestnictwa w spółkach handlowych może być kwalifikowane jako działalność gospodarcza i czy podmioty, które takie prawa realizują można uznać za przedsiębiorców?

Dysponowanie uprawnieniami

W zasadzie samo dysponowanie uprawnieniami które wynikają z nabywania akcji lub udziałów w spółce z o.o. nie stanowi jeszcze podjęcia działalności gospodarczej. Gromadzenie akcji, podobnie jak innych papierów wartościowych czy np. pieniędzy, otwiera taką możliwość, jednak sposób prowadzenia i formy działalności gospodarczej są reglamentowane prawnie. W tym sensie ich katalog jest zamknięty.

Sąd Najwyższy w uchwale 23 II. 2005 r., III CZP 88/04 zwrócił uwagę, że podmiot gospodarczy, który zajmuje się prowadzeniem działalności gospodarczej nie może czynić tego bez prowadzenia przedsiębiorstwa. Jest to zatem warunek konieczny – conditio sine qua non. Samo w sobie pokrycie kapitału zakładowego np. przy zakładaniu spółki nie ma charakteru powtarzalnych czynności zawodowych. Wobec tego posiadanie nabytych akcji lub np. świadectw użytkowych nie stanowi prowadzenia działalności gospodarczej. Odmienne stanowisko prowadziłoby do „nieszczelności” granicy między spółką akcyjną czy inną spółką prawa handlowego a akcjonariuszami lub udziałowcami.

Czym się różni spółka jawna od spółki cywilnej?

Co mówi prawo?

W świetle aktualnie obowiązującej ustawy Prawo przedsiębiorców istotne jest również prowadzenie działalności we własnym imieniu. Działanie w imieniu własnym (na własny rachunek) pozwala na jasne wskazanie osoby, która ponosi skutki prawne (nie zaś jedynie gospodarcze) podejmowanej aktywności na danym rynku. Stąd trudno mieć wątpliwości że przedsiębiorcą jest spółka handlowa, która działa w imieniu własnym, nie zaś krąg udziałowców czy akcjonariuszy, często zmienny.

Wobec tego, jak stwierdził Sąd Najwyższy w cytowanej wyżej uchwale z roku 2005, samo w sobie uczestnictwo w spółce kapitałowej nie stanowi w zasadzie działalności gospodarczej.